Un mozo de esquerdas orixinario de Quilmas (Carnota) chamado O Catelo, convertido no líder dos ‘foucellas’ (1) do Monte Pindo, liderou un plan de fuxida para el e para doce homes que o acompañaban. Desta maneira, no verán de 1937 descenderon ao porto desde o Monte Pindo no que estaban refuxiados desde facía máis dun ano. Alí, coa axuda de dúas barcas asaltaron a punta de pistola o buque faenero ‘O As’ poñendo rumbo a Inglaterra onde chegaron ao porto de Bristol. A pesar do xúbilo inicial o destino xogoulles unha mala pasada, xa que Inglaterra acolléndose ao pacto de ‘Non Intervención’ repatriounos.
O réxime militar presidido por Franco decidiu tomar represalias para depurar responsabilidades pola fuxida e secuestro do buque, investigando quen do pobo axudáraos porque estaban seguros de que sós non o podían lograr. Con todo, a causa non puido condenar a ninguén porque os investigados aseguraron non saber nada e “non se pode tirotear a un pobo enteiro”.
Así é como a solidariedade dos veciños de Carnota estivo á altura duns verdadeiros héroes.
1 Os republicanos escondidos nas montañas de Galicia durante a Guerra Civil española e a posguerra recibían o nome dos ‘foucellas’.
QUE FACER:
Unha lectura. O libro ‘Escapado’. Autor: Luís Lamela. Este libro lembra a vida dos fuxidos no Monte Pindo en 1936.
